آموزش تخصصی رنگ آمیزی چوب

چوب ها از لوازم لاکچری در منازل محسوب می شوند که برای ساخت انواع درب ها ، مبلمان ، کمد ، میز و … مورد استفاده قرار می گیرند .رنگ آمیزی و ترمیم چوب ها برای حفظ این جنس لوکس و بی نظیر نیاز به تخصص و تجربه است ما در ادامه در حد امکان شما را با مراحل رنگ آمیزی و ترمیم چوب ها آشنا خواهیم کرد.

آموزش رنگ آمیزی چوب

برای رنگ آمیزی چوب نیاز است که انواع رنگ های مخصوص چوب را بشناسید،سیلر ،کیلر ، نیم پلی استر ، تمام پلی استر ، پلی استر پوست و پولیش ، شاپان ، رنگ های اکرلیک ، لاک الکل ، روغن جلا ، انواع آستری های روغنی ، رنگ های گیاهی (روغن های گیاهی مخصوص چوب) ، روغن الیف ، اسپری های رنگ ، شاپان ، رنگ خودرو برای چوب ، حلال های رنگ ها ، جوهر چوب ، کیلرهای دوقلو ، کیلر پلی اورتان ، رنگ های مخصوص ظروف غذایی ، رنگ های مخصوص پارکت و رنگ های سالم و بی ضرر برای اسباب بازی کودکان ،انواعی از رنگ های مخصوص چوب محسوب می شوند.

 

 

مراحل رنگ آمیزی چوب را در ادامه بررسی خواهیم کرد:

آماده سازی اولیه چوب

برای آماده سازی چوب برای رنگ آمیزی باید در ابتدا اگر چوب نیاز به تعمیرات دارد به طور کامل تعمیر انجام شود سپس پرداخت اولیه باید به درستی اجرا شود و همچنین بتونه کاری و در آخر این مرحله باید پرداخت ثانویه یا اصلی به درستی اجرا شود.

تعمیر چوب هایی که فرورفتگی دارند به کمک گرما روشی مناسب برای فرورفتگی هاییست که بر اثر ضربان سنگین بر روی چوب ایجاد شده است برای رفع این عیب می توان به راحتی از یک اتوی لباس استفاده کرد بدین ترتیب که با یک لیوان آب و منبع حرارتی مانند اتو می توان آب را روی محل لهیدگی ریخته و پس از اینکه آب به بافت چوب نفوذ کرد ،اتوی داغ یا هر منبع حرارتی که دارید بر روی سطح قرار دهید با این روش آب داخل چوب تبخیر شده و همراه با تبخیر آب بافت لهیده ی چوب از هم باز می شود و مشکل لهیدگی چوب تا حد قابل قبولی برطرف خواهد شد.

اگر درصد لهیدگی چوب کم باشد می توان به جای ریختن آب فقط دستمالی خیس روی سطح قرار دهید تا مشکل برطرف شود و مشکلات بعد از فرو رفتن آب اضافی در چوب پیش نیاید.

مرحله پیش نیاز برای رنگ آمیزی چوب

باید هر نوع ترک و شکاف و هر نوع عیوب دیگر چوب که ممکن است در هنگام تولید در چوب ایجاد شده باشد با دقت برطرف شود .البته برخی عیوب جزئی را می توان با بتونه ترمیم کرد اما اگر عمق عیوب چوب زیاد باشد بتونه کاری سودی نداشته و با خشک شدن بتونه بار دیگر ترک ایجاد می شود.برای رفع ترک ها یا شکاف های بزرگ در چوب می توان از قطعه ای چوب مثلثی که به اصطلاح به آن قطعه ی گوه ای شکل گفته می شود استفاده کرد بدین صورت که چوب مثلثی را روی قسمت شکاف قرار داده و با چسب آن را در شکاف فرو می کنند و پس از خشک شدن چسب قسمت های بیرون زده چوب توسط رنده تراشیده شده و سطح کاملاً یکدست ایجاد می شود.

اگر عیوب روی چوب از نوع سوراخ روی گره چوب باشد ترمیم آن بسیار ساده خواهد بود و فقط کافیست سوراخ را با چوبی نازک مانند چوب کبریت یا خلال دندان و یا اگر سوراخ بزرگ تر است به کمک شاخه درخت و یا هر نوع چوبی ،همراه با چسب چوب به کمک چکش ،پر کرده و سپس قسمت اضافی چوب به کمک اره و سپس با رنده کاملاً صاف و یکدست شود.

 

 

اگر ترک و شکافت چوب در حدی نباشد که از روش های بالا استفاده کرد می توان با کمک خاک اره و چسب چوت مخلوطی بسیار کاربردی ساخت و به کمک کاردک کاملاً شکاف را پر کرد و پس از خشک شدن روی آن را رنده کرده و سطحی صاف ایجاد کرد.

برای ترمیم شکاف های چوب می توان از روشهای دیگری نیز استفاده کرد برای مثال می توان روی سطح چسب کاغذی چسباند و شکل شکستگی را مشخص کرد و سپس تکه چوبی را به همان شکل برش داده و در محل شکاف با چسب فیکس کرده و سپس روی آن رنده شده و سطح یکدست شود.

اگر لبه های چوب شکستگی داشت باید لبه به کمک سنباده کاملاً صاف شده و تکه ای چوب را تا حد امکان مشابه با لبه های چوب برش داد و به آن نقطه چسباند.

برای رنگ آمیزی چوب باید محیط برای این کار آماده باشد تا بدون مزاحمت و در جایی پاکیزه کار شروع شود.برای انجام رنگ آمیزی چوب باید ابزار مورد نیاز را آماده کرده باشید و سپس رنگ روغنی ، رنگ فوری و آستری را تهیه و آماده کنید.

مرحله شروع رنگ آمیزی چوب

با رفع کلیه عیوب چوب نوبت به شروع رنگ آمیزی چوب می رسد برای رفع ترک ها و شکاف های ریز می توان به جای استفاده از خاک اره و چسب چوب از رزین اپوکسی یا پلی استر پوست و پولیش باید را اجرا کرد که کاری زمانبر و حساس بوده و باید به درستی اجرا شود.در این مرحله مقدار مناسبی از مواد برای پر کردن ترک ها روی سطح ریخته شده و در صورت نیاز پشت کار برای بیرون ریخته شدن مواد چسب کاری شود.با خشک شدن رزین یا پلی استر باید سطح کار توسط لیسه و سنباده پرداخت و یکدست شود.استفاده از رزین اپوکسی بسیار جذاب تر از دیگر روش ها برای پر کردن و ترمیم ترک های ریز خواهد بود.

روش های پرداخت چوب

در انجام پرداخت چوب باید کلیه ی زدگی ها و برجستگی ها و خطاهای موجود در چوب توسط لیسه و یا ماشین پوست از بین برود.استفاده از لیسه روش بسیار بهتری است ومی توان بدون از بین بردن صفحه ماشین پوست به سادگی با کمک لیسه سطوح را صاف و یکدست کرد.

قبل از اجرای مرحله بتونه کاری بهتر است سطح با کمک ماشین سنباده پرداخت شود.پرداخت با سنباده زبر با شماره مابین تراکم 60 الی 100 مناسب خواهد بود.قابل ذکر است که از سنباده های زبر برای پرداخت سطوح زبر و خشن و سنباده نرم تر برای پرداخت سطوح روکشی و صاف تر مورد استفاده قرار می گیرد.

در مرحله پرداخت اولیه خطوطی به صورت دوار بروی سطح چوب باقی می ماند که باید در مرحله پرداخت نهایی برطرف شوند.در این مرحله می توان به کمک ماشین سنباده غلطکی یا همان سنباده تانکی کار را ادامه داد.روش کار این دستگاه به صورت خطی است و سنباده در یک جهت حرکت می کند و باید دقت کرد که پرداخت در این مرحله باید در جهت بافت چوب باشد تا سطح بی عیب و نقص پرداخت شود.

1. صفحه کار
2. کاردک
3. منبع حرارتی
4. سنبه
5. لیسه
6. تیغ نازک

پس از مهیا کردن لوازم گفته شده در بالا می توانید با انتخاب بتونه مناسب کار ساخت بتونه را آغاز کنید توجه داشته باشید که انتخاب بتونه مناسب به نوع رنگ مصرفی نیز بستگی دارد.

انواع بتونه مورد استفاده در رنگ آمیزی چوب

1. بتونه مل و سریش
2. بتونه روغنی
3. بتونه فوری

1- بتونه مل و سیریش چه نوع بتونه ای است؟

از بتونه های کاربردی در رنگ کاری چوب می توان بتونه مل و سریش را معرفی کرد.این بتونه را برای تولید بتونه همرنگ با چوب می سازند.از بتونه مل و سیریش برای زیرسازی رنگ های پوششی،فوری و خود رنگ استفاده می کنند.این بتونه را از مخلوط کردن پودر مل نرم و الک شده با مقدار مشخصی از پودر سیریش و پودرهای رنگی مانند پودر گل ماش ،پودر اخرا و پودر امرا و دوده تهیه می کنند.

پودر سیریش برای خشک شدن ،سخت شدن و بالا بردن چسبندگی در بتونه به نسبت یک به هفت یا یک به ده مورد استفاده قرار می گیرند.در این بتونه، هر چه مقدار سیریش بیشتر شود بتونه سفت و سخت تر خواهد شد و سنباده کاری بر روی سطح چوب را سخت تر خواهد کرد استفاده کمتر یا بیشتر از سیریش می تواند موجب نرم تر یا سفت تر شدن بتونه شود پس باید در استفاده از این ماده در بتونه بسیار دقت کرد.

از پودر های رنگی برای تهیه ی بتونه همرنگ در این بتونه استفاده می شود . چند ماده ساده مانند گل ماش ،اخرا ،دوده و امرا این امکان را به رنگ کار می دهد تا رنگ انواع چوب های موجود در طبیعت را به کمک این مواد بدست آورد.پودر گل ماش برای تهیه رنگ های زرد و خردلی برای هم رنگ کردن بتونه با اغلب چوب ها و چوب نراد مورد استفاده قرار می گیرد. پودر اخرا برای تهیه رنگ اخرایی و قرمز، برای بتونه همرنگ با چوب هایی مانند راش ، عناب ، رز و … استفاده می شود. پودر امرا برای تهیه ی رنگ قهوه ای سیر و تیره در بتونه چوب مورد استفاده قرار می گیرند و رنگی بسیار نزدیک به رنگ چوب ایجاد می کنند.

مواد مورد استفاده در بتونه مل و سیریش

• مل
• سیریش
• اخرا
• امرا
• گل ماش
• دوده
• آب

2- بتونه روغنی چه نوع بتونه ای است؟

اگر قصد استفاده از رنگ روغنی در رنگ کاری چوب را دارید باید از بتونه روغنی برای زیرسازی استفاده کنید در استفاده از این بتونه باید سطح کار به صورت یکدست بتونه کاری شود.در تولید این بتونه به مقدار مناسبی از پودر مل نیاز است تا آن را در سطحی مسطح مانند شیشه یا ام دی اف با رنگ روغنی همرنگ رنگ چوب به کمک کاردک مخلوط کرد.

برای تهیه بتونه روغنی چوب به پودر مل رنگ روغنی متناسب با رنگ نهایی کار ،روغن الیف و اسکاتیف به عنوان خشک کننده سریع احتیاج است.ابتدا مقدار مناسبی از پودر مل روی سطح شیشه یا ام دی اف بریزید سپس رنگ روغنی همرنگ با رنگ اصلی را نیز به مقداری که خمیری سفت بدست آید ،اضافه کنید و به کمک کاردک آنها را به خوبی مخلوط کنید حال برای شل شدن خمیر بتونه از روغن الیف استفاده کنید تا بتونه ای یکدست و نرم بدست آید .

در مرحله آخر اسکاتیف به عنوان یک هاردنر (خشک کن) در بتونه روغنی استفاده می شود و باید به مقدار مناسب به بتونه اضافه شود و برای مرحله ی پایانی ،بتونه به خوبی ورز داده شود ،حال بتونه آماده است و می توان سطح چوب را بتونه کاری کرد و با پر شدن شکاف ها و ترک های احتمالی و خشک شدن بتونه سنباده کاری اجرا شود .برای برطرف کردن هر گونه عیوب احتمالی بهتر است بعد از عمل سنباده کاری یک بار دیگر سنباده کاری را تکرار کنید.

بتونه روغنی از بتونه های مناسب برای اجرا بر روی چوب ها هستند و به صورت آماده نیز در رنگ فروشی ها عرضه می شوند.برای استفاده از بتونه ها در سطوح منحنی می توان از ابزاری که قابلیت انعطاف پذیری دارند مانند لاستیک ،استفاده کرده و آن را روی سطوح منحنی شکل قرار داد و ماستیک (بتونه کاری) را اجرا کرد.

پرداخت ثانویه

بعد از مرحله بتونه کار نوبت به سنباده کاری می رسد که بسته به میزان مورد نیاز برای سنباده کشی می تواند از انواع زبر تر تا نرم تر به کار رود.هر چه شماره سنباده بالاتر باشد سنباده نرم تر و برعکس هر چه شماره سنباده کمتر باشد سنباده زبرتر خواهد بود. در این مرحله باید با سنباده کاری پرداخت انجام شود و سطحی کاملاٌ یکدست ایجاد شود. همچنین در این مرحله به ابزاری چون ماشین پولیش ، ماشین سنباده لرزان گردان و تخته سنباده نیاز است تا کار پرداخت چوب به خوبی اجرا شود

نکته قابل ذکر در این مرحله این مطلب است که نباید هرگز سنباده را برعکس راستای الیاف چوب اجرا کرد بلکه با دقت در راستای الیاف چوب سنباده کاری شود تا خطوط ناصاف روی چوب ایجاد نشود.

در پایان سنباده کاری کار را زیر نور قرار داده و با فشار قوی باد کاملاٌ تمیز کنید تا چوب آماده ی رنگ آمیزی شود.

مرحله رنگ آمیزی چوب

برای رنگ آمیزی چوب می توان از سیلر ،کیلر ،لاک الکل ،پلی استر ، پلی استر پوست و پولیش ، کیلرهای پلی اورتان و دوجزئی ،رنگ های روغنی گیاهی ،رنگ های فوری و اکریلیک استفاده کرد.

آماده سازی محیط برای رنگ آمیزی چوب

• برای شروع مرحله رنگ آمیزی چوب ابتدا باید محیطی مناسب در نظر گرفته شود.
• محیط مورد نظر به خوبی تمیز و گرد گیری شود و هیچ گردوغبار و کثیفی در محیط نباشد.
• قبل از رنگ آمیزی برای اطمینان بیشتر از نبود گردوغبار در محیط زمین را آب پاشی کنید.
• دقت به حرارت محیط نیز اهمیت داشته و باید در فصول گرم یا سرد ،درجه حرارت محیط تنظیم شود.
• داشتن تهویه مناسب در محیط مورد نظر برای رنگ آمیزی، از نکات مهم دیگری است که باید به دو دلیل به آن توجه شود اول اینکه هنگام رنگ آمیزی ذرات رنگ در هوا پخش می شود این ذرات نباید روی سطح کار بنشیند بلکه باید با ورود و خروج هوا ذرات رنگ از سطح کار دور شود تا کیفیت و ظرافت کار از بین نرود.دومین نکته اینکه وجود ذرات رنگ در هوا برای استادکار نیز بسیا مضر خواهد بود.

ابزار مناسب برای رنگ آمیزی چوب

برای رنگ آمیزی چوب نیاز به ابزاری همچون قلمو ،پیستوله ،غلطک و کمپرسور باد است.از قلمو برای اجرای رنگ روغنی و گیاهی و کارهایی که امکان استفاده از پیستوله نیست، استفاده می شود.از مزایای استفاده از قلمو این است که پرت رنگ کم شده و برای رنگ آمیزی با رنگ های گران قیمت مناسب تر است.

نکته قابل توجه اینکه در اجرای رنگ های گرانقیمت برای جلوگیری از حدر رفت رنگ، از ابزاری چون قلمو یا کاردکی پلاستیکی و یا حتی چیزی شبیه به کارت ویزیت نیز استفاده می شود.

پیستوله وسیله ای جذاب برای رنگ آمیزی است که کمک می کند رنگی یکدست و کاملاً صاف با سرعت بالا اجرا شود اما از این وسیله برای رنگ آمیزی با رنگ های گرانقیمت استفاده نمی شود بلکه برای اجرای رنگ هایی مانند رنگ های سلولزی ،فوری ،اکریلیک و روغنی استفاده می شود.در اجرای  رنگ های روغنی براق بکار گیری پیستوله در بالا رفتن صددرصدی کیفیت رنگ آمیزی بسیار کارساز است.

رنگ آمیزی چوب با رنگ روغنی

استفاده از رنگ روغنی بر روی چوب نمی تواند انتخابی دلچسب باشد مگر به شرط و شروطی و آن اینکه چوب کیفیت مناسبی نداشته و خطوط و نقوش زیبایی نداشته باشد و به طور کلی برای فرد ،مشخص شدن خطوط چوب اهمیتی نداشته باشد.برای استفاده از رنگ روغنی باید رنگ روغنی با رنگ های روغنی مخلوط شوند در غیر اینصورت رنگ تخریب شده و قابلیت استفاده ی خود را از دست خواهد داد.

برای رقیق کردن رنگ روغنی باید از تینر روغنی استفاده شده و رنگ به غلظت مناسب برسد و رنگ رقیق شده را می توان به کمک پیستوله و یا قلمو اجرا کرد.وقتی رنگ روغنی با تینر روغنی رقیق می شود سرعت خشک شدن آن کاهش یافته و مدت زمان بیشتری برای خشک شدن نیاز دارد به همین دلیل برخی از بنزین برای رقیق کردن رنگ استفاده می کنند تا سرعت خشک شدن رنگ را بالا ببرند اما باید دقت کرد که کیفیت رنگ رقیق شده با بنزین پایین تر از رنگ رقیق شده با تینر روغنی خواهد بود.

رنگ فوری در رنگ آمیزی چوب

یکی دیگر از رنگ های مورد استفاده در رنگ آمیزی چوب،رنگ های فوری هستند که با تینر فوری رقیق می شوند و می توان با رقیق تر کردن رنگ، نمایان شدن رگه ها و نقوش زیبای چوب را امکان پذیر کرد.

رنگ های سیلر و کیلر و تمامی پلی استر  نیز از خانواده رنگ های فوری بوده و در رنگ آمیزی چوب ها بسیار کاربردی اند.این رنگ ها از دسته رنگ های شفاف بوده و به علت نمایان کردن و زیباتر جلوه دادن نقوش و خطوط چوب در رنگ آمیزی چوب بسیار مورد توجه هستند.

آستری های فوری در رنگ آمیزی چوب

در رنگ آمیزی با رنگ های فوری از جوهرها و هم رنگ های متفاوتی برای تغییر رنگ چوب استفاده می شود که می تواند رنگ چوب را فوق العاده کند این آستری ها می توانند تنوع رنگی جذابی را برای چوب شما ایجاد کنند.

رنگ سیلر از رنگ هایی است که در اولین مرحله رنگ آمیزی چوب برای عایق کردن چوب در برابر نفوذ رنگ به داخل چوب،مورد استفاده قرار می گیرد و بعد از آستری اجرا می شود.

سیلر با تینر فوری رقیق شده و بعد از آستری منافذ چوب را پر می کند و اگر منافذ چوب زیاد باشد می توان سیلر را با غلطک روی سطح چوب استفاده کرد.و حتی در مورد چوب های با منافذ بیشتر از کاردک یا لیسه نیز استفاده می شود. اما اگر چوب هموار باشد می توان از پیستوله برای رنگ آمیزی در دو مرحله با سیلر استفاده کرد.

پس از اجرای سیلر در چند مرحله با فاصله های حدود دو ساعت نوبت به سیتاده کاری و پرداخت سیلر با سنباده های 220 یا 360 می رسد.چون بعد از خشک شدن سیلر،سطح کار کمی زبر می شود که این زبری با سنباده کاری رفع شده و سطح صیقلی می شود.به این مرحله صابونی شدن سطح کار می گویند که تمامی منافذ چوب در این مرحله از بین می رود.

رنگ آمیزی چوب با کیلر

پس از اجرای سیلر و سنباده کاری نوبت به استفاده از کیلر برای پوشش دهی چوب در این مرحله استفاده می شود.این رنگ با تینر فوری رقیق شده و با پیستوله به سطح چوب پاشیده می شود.برای ضخیم تر شدن پوشش کیلر بر روی چوب این رنگ را رقیق تر از سیلر ها در نظر بگیرید.

با پایان رنگ آمیزی با کیلر می توان کار رنگ آمیزی چوب را پایان یافته دانست اما اگر کیفیت مورد نظرتان را بدست نیاورده باشید و یا هنوز نیاز به تغییر رنگ باشد، می توان جوهر را با کیلر مخلوط کرده و دوباره سطح چوب را رنگ آمیزی کرد.

 

 

کیلر نیز مانند سیلر باید در چند مرحله با فاصله زمانی معین بین 15 تا 30 دقیقه بسته به درجه حرارت محیط ،روی چوب پاشیده شود.

رنگ آمیزی چوب با نیم پلی استر و تمام پلی استر

یکی از رنگ های مقاوم برای رنگ آمیزی نهایی چوب رنگ تمام پلی استر و نیم پلی استر است این رنگ ها مقاوم تر از رنگ کیلر بوده و رنگی کاملاً شفاف و براق دارند .برای رقیق کردن این رنگ ها از تینر فوری و برای خشک شدن سریع تر رنگ از هاردنر یا خشک کن استفاده می شود. این رنگ ها در انواع شفاف ،مات و یا نیمه مات موجود هستند .

در اجرای نیم پلی استر باید فاصله زمانی مراحل رنگ آمیزی رعایت شود چون وجود خشک کن در این رنگ موجب می شود تا اگر زمان فاصله بین دو مرحله رنگ آمیزی اگر بیش از نیم ساعت باشد دست دوم رنگ روی دست اول رنگ متصل نشده و کیفیت کار به شدت کاهش بیابد.

پس دقت در میزان خشک کن در رنگ و همچنین دمای هوا و زمان مناسب برای خشک شدن رنگ ،همگی در بالا رفتن کیفیت پلی استر مؤثر خواهند بود.

تمام پلی استر نیز با تینر رقیق می شود و تفاوت آن با نیم پلی استر در کبالت موجود در این رنگ است که موجب شفافیت بسیار بیشتر نسبت به نیم پلی استر می شود و سطحی کاملاً شیشه ای ایجاد می کند.

 رنگ آمیزی چوب با پلی استر پوست و پولیش

این رنگ نیز مانند تمام پلی استر عمل کرده و سطحی کاملاً شفاف ایجاد می کند اما باید با غلظت بیشتری روی سطح چوب پاشیده شوند و به همین علت نیاز به زمان خشک شدن بسیار بیشتری در حدود یک تا دو روز دارد.

پرداخت و پولیش کاری

در این مرحله سطح چوب را خیس کرده و با استفاده از دستگاه لرزان گردان و سنباده 360 سطح چوب برای بدست آوردن بالاترین میزان درخشش کاملاً پرداخت می شود.بعد از این مرحله، سنباده کاری روی سطح خیس ادامه یافته و از سنباده های 400 ،800 ، 1200 و 2000 برای ادامه پرداخت استفاده می شود.

با پایان سنباده کاری نوبت به پولیش کاری می رسد و خمیر پولیش روی سطح کار اعمال شده و با استفاده از نمد یا پوست بره مخصوص که به دستگاه ماشین پوست بسته می شود سطح چوب کاملاً پولیش کاری شده و کار رنگ امیزی چوب با کشیدن دستمالی پنبه ای به کار به پایان می رسد.