رنگ‌های ساختمانی معمولاً به دو دسته‌ی رایج تقسیم می‌شوند: رنگ روغنی و رنگ پلاستیک. تشخیص تفاوت بین این دو نوع رنگ، هم در مرحله‌ی قبل از اجرا (یعنی از طریق بسته‌بندی و ویژگی‌های فیزیکی) و هم بعد از اجرا (یعنی از طریق ظاهر و عملکرد سطح رنگ‌شده) اهمیت دارد؛ به‌ویژه در پروژه‌های بازسازی یا لکه‌گیری.
آنچه خواهید خواند
تشخیص قبل از اجرا (قبل از رنگ‌آمیزی)
۱. نوع حلال مورد استفاده
- رنگ روغنی: با تینر روغنی یا بنزین رقیق می‌شود.
- رنگ پلاستیک: با آب رقیق می‌شود.
۲. بو
- رنگ روغنی: بوی تند و قوی شیمیایی دارد.
- رنگ پلاستیک: بوی ملایم‌تر و آبی دارد.
۳. بافت رنگ
- رنگ روغنی: چرب‌تر، چسبنده‌تر و روان‌تر است.
- رنگ پلاستیک: بافت سبک‌تر و گاهی پودری دارد، در زمان هم زدن کف می‌کند.
۴. بسته‌بندی و اطلاعات درج‌شده
- معمولاً روی سطل رنگ‌ها نوع آن ذکر شده است. نام‌هایی مانند “رنگ تمام پلاستیک”، “نیمه پلاستیک”، “تمام روغنی”، “نیمه روغنی” و… مشخص‌کننده نوع رنگ هستند.
تشخیص بعد از اجرا (پس از رنگ‌آمیزی دیوار)
۱. ظاهر سطح رنگ‌شده
- رنگ روغنی: سطح کاملاً صاف، صیقلی و براق یا نیمه‌براق دارد.
- رنگ پلاستیک: سطح مات و زبرتر دارد، معمولاً کمی ناصاف است.
۲. قابلیت شستشو
- رنگ روغنی: کاملاً قابل شستشو است و با پارچه مرطوب به‌راحتی پاک می‌شود.
- رنگ پلاستیک: مقاومت کمتری در برابر آب دارد و شستشوی آن باعث کمرنگ شدن یا پاک شدن رنگ می‌شود (مگر در مدل‌های مخصوص قابل شستشو).
۳. انعکاس نور
- رنگ روغنی: نور را منعکس می‌کند، در نور محیط می‌درخشد.
- رنگ پلاستیک: نور را جذب می‌کند و بازتاب ندارد.
۴. نرمی سطح در تماس با دست
- رنگ روغنی: لمس آن حس نرمی و لغزندگی دارد.
- رنگ پلاستیک: سطح زبر و خش‌دارتر است.
نکته کاربردی برای تعمیر یا بازسازی
اگر نیاز به تعمیر یا ترمیم بخشی از دیوار دارید، بسیار مهم است که نوع رنگ قبلی را تشخیص دهید. چون مثلاً رنگ پلاستیک روی رنگ روغنی نمی‌چسبد و بالعکس، یا ممکن است پوسته شود.
جمع‌بندی تفاوت‌ها
| ویژگی‌ها | رنگ روغنی | رنگ پلاستیک |
|---|---|---|
| حلال | تینر | آب |
| براقیت | براق / نیمه‌براق | مات |
| شستشوپذیری | بالا | پایین |
| جذب یا دفع آب | دفع آب | جذب آب |
| ظاهر سطح | صاف و صیقلی | زبر و مات |
| مقاومت | بالا | متوسط یا ضعیف |
| کاربردها | درب، چهارچوب، فضاهای پرتردد | سقف، دیوارهای کم‌برخورد |
در صورت نیاز به انتخاب رنگ مناسب برای پروژه خود، شناسایی دقیق نوع رنگ قبلی و شرایط کاربرد بسیار حیاتی است. اگر قصد دارید پروژه‌ای با دوام بالا و قابلیت شستشو داشته باشید، رنگ‌های روغنی انتخاب حرفه‌ای‌تری هستند، در حالی که رنگ‌های پلاستیک سریع‌تر خشک می‌شوند و کار با آن‌ها آسان‌تر است.
